Yer Şekillerinin Etkileri Nelerdir?
Yer şekillerinin
engebeli olduğu bölgelerde; sıcaklık ve yağış koşulları kısa mesafelerde
değiştiği için, iklim ve bitki örtüsü çeşitliliği de fazla olur. Yer şekillerinin uzanış doğrultusu rüzgarın hızı ve esme yönü
üzerinde de etkilidir.
İç kuvvetler hakkında bilgiye iç kuvvetler sayfasından ulaşabilirsiniz.
Düz bölgelerde rüzgarlar daha kesintisiz ve hızlı eser.
Dağların uzanış doğrultusu hâkim rüzgâr yönü üzerinde etkilidir. Örneğin
Karadeniz kıyılarına güney sektörden, Akdeniz kıyılarına ise kuzey sektörden
rüzgâr çok esmez. Düz yerlerde föhn rüzgarı pek esmez.
İç Anadolu çevresi yüksek dağlarla çevrili olduğundan az
yağış alır.
Yer şekillerinin engebeli ve eğimin fazla olduğu bölgelerde;
akarsular hızlı aktığından vadileri derindir. Bundan dolayı aşındırma güçleri
ve hidroelektrik potansiyelleri fazladır. Yer şekillerinin düz olduğu bölgelerde
ise akarsular yavaş aktığından aşındırma güçleri az vadileri geniş ve
büklümlüdür. Geniş ve büklümlü vadiler oluşturarak aktıklarından; akış hızları
yavaş aşındırma güçleri azdır.
Yine yüzey şekillerinin düz olduğu, alçak bölgelerde
akarsuların hidroelektrik potansiyelleri azdır. Ege ve Marmara bölgeleri gibi.
Ayrıca bir yerin yükseltisi; yağış miktarı ve şekli ile buharlaşma derecesini
de etkilediğinden bir bölgedeki akarsuların akım miktarları ile rejimleri
üzerinde dolaylı etkiye sahiptir.Dağlarla çevrili çukur bölgelerde
akarsular genelde içe doğru aktığından kapalı havzalar oluşur.
İç kuvvetler nelerdir sayfası için tıklayınız.
Düz bölgelerde tarım alanları geniştir. Dağlık bölgelerde
tarım zordur. Tarım insan ve hayvan gücüne dayanır. Doğu Karadeniz Bölümü gibi. Ayrıca,
yükselti sıcakliği düşürdüğünden tarım faaliyetlerini sınırlar, tarım yapabilme
süresini kısaltır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde bu nedenle tarımsal faaliyetler
zorlaşır.
